ĐẶC ĐIỂM THỜI TIẾT, KHÍ HẬU TỈNH KHÁNH HÒA TRONG THỜI KỲ ẢNH HƯỞNG CỦA HIỆN TƯỢNG ELNINO VÀ LANINA
 

Đăng 07-09-2016 14:12 bởi Admin tại mục Tin ngành (cập nhật lúc 07-09-2016 15:00)

Hinh-anh

         Khánh Hòa là một tỉnh thuộc khu vực duyên hải Nam Trung Bộ của Việt Nam, trong đó phía bắc tiếp giáp với tỉnh Phú Yên, phía nam giáp với tỉnh Ninh Thuận, phía tây giáp với tỉnh Đắk Lắk và tỉnh Lâm Đồng, phía đông tiếp giáp với Biển Đông rộng lớn. Tỉnh Khánh Hòa với chế độ khí hậu gồm hai mùa rõ rệt là mùa mưa và mùa khô. Mùa mưa thì mưa nhiều, nắng ít…song cũng có một số năm lượng mưa lại rất thấp và nắng nhiều hoặc lượng mưa rất cao và nắng ít so với năm bình thường; ngược lại đối với mùa khô thông thường là nắng nhiều và mưa ít song đặc biệt có năm lượng mưa lại cao hơn hoặc càng thấp hơn nhiều so với năm bình thường cùng thời kỳ cộng thêm với nền nhiệt độ rất cao cùng lượng bốc hơi lớn và độ ẩm thấp … nên đã gây ra tình trạng nắng nóng gay gắt kéo dài, thiếu nước khô hạn, xâm nhập mặn khá nghiêm trọng… Sự khác thường, cực đoan của thời tiết, khí hậu trong những năm này có nguyên nhân sâu xa là do ảnh hưởng của hiện tượng ElNino và LaNina.

1. Xu thế cường độ các đợt ElNino và LaNina từ năm 1950 - 2015
Cường độ các đợt ElNino có xu hướng tăng mạnh trong các năm gần đây, thể hiện qua đường xu thế tăng; điều đó đồng nghĩa là các đợt ElNino xảy ra ngày càng mạnh hơn về cường độ. Trong khi đó cường độ các đợt LaNina lại có xu hướng giảm nhẹ (Hình 1). Cường độ ElNino và LaNina được đánh giá qua giá trị SSTA(1)
Biểu đồ xu thế cường độ các đợt ElNino
Biểu đồ xu thế cường độ các đợt LaNina
Hình 1: Biểu đồ xu thế cường độ các đợt ElNino và LaNina
2. Ảnh hưởng của hiện tượng ElNino và LaNina tới lượng mưa
Trong các năm ảnh hưởng của hiện tượng ElNino (Hình 2), lượng mưa tháng ở các nơi trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa hầu hết đều ở mức thấp hơn so với lượng mưa tháng trong điều kiện năm bình thường, nhất là những tháng mùa mưa. Lượng mưa các tháng mùa khô thấp hơn từ 10 - 80mm, với tổng lượng mưa toàn mùa thiếu hụt từ 20 - 50%. Lượng mưa tháng mùa mưa thiếu hụt phổ biến từ 20 - 120 mm tức là khoảng 15 - 60%; như vậy ngay trong chính mùa mưa vẫn xảy ra tình trạng thiếu nước, khô hạn điều này là khá khác thường bởi thông thường trong mùa mưa lượng mưa rất dồi dào. Tổng lượng mưa năm trung bình nhiều năm (TBNN) dao động từ 1000 - 1300 mm và ở mức thiếu hụt từ 15 - 23% so với năm bình thường, cá biệt có một số năm thiếu hụt rất nghiêm trọng khoảng 20 - 50% điển hình như năm 1982, 1987, 1992, 1997... và gần đây nhất là năm 2015. Do lượng mưa thấp nên trong các năm này ít nhiều đã gây ra tình trạng khô hạn thiếu nước… cho một số khu vực trong tỉnh và ảnh hưởng đến đời sống, hoạt động sản xuất của người dân.
Ngược lại, lượng mưa tháng trong thời kỳ LaNina hoạt động phần lớn là cao hơn lượng mưa tháng trong năm bình thường (Hình 2). Đặc biệt là những tháng mùa mưa như: tháng 10, 11 lượng mưa TBNN cao hơn từ 40 - 200mm; tháng 12 cao hơn từ 3 - 26mm so với TBNN bình thường. Chính vì vậy trong những năm ảnh hưởng của hiện tượng LaNina thì thường xảy ra mưa lớn gây lũ lụt, ngập úng. Năm LaNina gần nhất là năm 2010 đã xảy ra nhiều đợt mưa rất lớn gây ra các trận lũ lớn và đặc biệt lớn. Đỉnh lũ cao nhất trên các sông vượt mức báo động III từ 0,70 - 1,66 m.
 
Hình 2: Biểu đồ chuẩn sai lượng mưa các nơi tỉnh Khánh  Hòa                                                    
3. Ảnh hưởng của hiện tượng ElNino và LaNina đến nhiệt độ
            Nhiệt độ là một trong số các yếu tố thời tiết, khí hậu chịu ảnh hưởng mạnh mẽ, rõ rệt của hiện hiện ElNino (pha nóng) và LaNina (pha lạnh).
* Đối với nhiệt độ không khí trung bình: nhiệt độ không khí trung bình tháng nhiều năm trong điều kiện LaNina thường thấp hơn đến xấp xỉ so với nhiệt độ trung bình trong năm bình thường khoảng từ 0,2 - 0,60C. Ngược lại trong điều kiện ElNino đều cao hơn khoảng từ 0,2 - 0,40C, ngoại trừ một vài tháng cao hơn trên 0,40C (Hình 3).
Biểu đồ chuẩn sai nhiệt độ trung bình tháng tại Nha Trang
Biểu đồ chuẩn sai nhiệt độ trung bình tháng tại Cam Ranh
Hình 3: Biểu đồ chuẩn sai nhiệt độ trung bình các nơi trong tỉnh Khánh Hòa
* Đối với nhiệt độ không khí thấp nhất tuyệt đối: qua Hình 4, phân tích được trong điều kiện LaNina và ElNino thì nhiệt độ thấp nhất tuyệt đối tháng hầu như cao hơn trong điều kiện bình thường khoảng 0,4 - 2,70C nghĩa là rất ít khả năng xuất hiện nhiệt độ tối thấp tuyệt đối xuống thấp nhất lịch sử trong chuỗi số liệu quan trắc từ năm 1977- 2015, cá biệt cũng có tháng nhiệt độ không khí thấp nhất tuyệt đối xuống mức thấp nhất lịch sử xuất hiện trong một số năm này.
Biểu đồ chuẩn sai nhiệt độ thấp nhất tuyệt đối tại Nha Trang
Biểu đồ chuẩn sai nhiệt độ thấp nhất tuyệt đối tại Cam Ranh
Hình 4: Biểu đồ chuẩn sai nhiệt độ thấp nhất tuyệt đối các nơi trong tỉnh Khánh Hòa
* Đối với nhiệt độ không khí cao nhất tuyệt đối: từ Hình 5 nhận thấy,nhiệt độ không khí tối cao tuyệt đối các nơi trên địa bàn tỉnh trong điều kiện năm LaNina thường xuất hiện với giá trị thấp hơn so với năm bình thường khoảng từ 0,5 - 2,50C trong chuỗi số liệu quan trắc từ năm 1977 - 2015. Trái lại phần lớn nhiệt độ không khí tối cao tuyệt đạt giá trị cao nhất lịch sử trong chuỗi số liệu thống kê từ 1977- 2015 thường xuất hiện vào năm ElNino điển hình như năm 2014 tại Cam Ranh vào tháng 10 đã quan trắc được nhiệt độ không khí tối cao tuyệt đối cao nhất trong lịch sử với giá trị quan trắc được là 35,20C, ở mức cao hơn năm bình thường là 1,50C; năm 2005 tại Nha Trang vào tháng 7 cũng quan trắc được nhiệt độ cao nhất lịch sử với giá trị đo được là 37,90C và cao hơn năm bình thường là 2,20C…                 .
Biểu đồ chuẩn sai nhiệt độ cao nhất tuyệt đối tại Nha Trang
Biểu đồ chuẩn sai nhiệt độ cao nhất tuyệt đối tại Cam Ranh
 
Hình 5: Biểu đồ chuẩn sai nhiệt độ cao nhất tuyệt đối các nơi trong tỉnh Khánh Hòa
4. Ảnh hưởng của hiện tượng ElNino và LaNina đến tổng số giờ nắng
Trong những năm ảnh hưởng của hiện tượng ElNino, các khu vực trên địa bàn tỉnh thời tiết chủ đạo là nắng nhiều với nhiều ngày nắng nóng và mưa ít. Do đó, tổng số giờ nắng tháng hầu hết là cao hơn nhiều so với năm bình thường phổ biến từ 5 - 35 giờ, đặc biệt các tháng mùa mưa (Hình 6).
Đối với những năm ảnh hưởng của điều kiện LaNina, các nơi trên địa bàn tỉnh thời tiết chủ đạo thường nhiều mây, mưa nhiều và nắng ít. Cho nên, tổng số giờ nắng tháng trong những năm LaNina hầu như là thấp hơn nhiều so với năm bình thường phổ biến từ 10 - 45 giờ (Hình 6).
Biểu đồ chuẩn sai tổng số giờ nắng  tại Nha Trang
Biểu đồ chuẩn sai tổng số giờ nắng  tại Cam Ranh
Hình 6: Biểu đồ chuẩn sai tổng số giờ nắng các nơi trong tỉnh Khánh Hòa
5. Ảnh hưởng của hiện tượng ElNino và LaNina đến tổng lượng bốc hơi
Trong Hình 7, cho thấy những năm có hiện tượng ElNino hoạt động, các khu vực trên địa bàn tỉnh tổng lượng bốc hơi tháng phần lớn là cao hơn so với năm bình thường phổ biến từ 4,0 - 30,0mm. Lượng bốc hơi mạnh mẽ nhất là vào các tháng mùa khô nên càng làm gia tăng tình hình thiếu nước, khô hạn, xâm nhập mặn...
Ngược lại, vào các năm có hiện tượng LaNina hoạt động, tổng lượng bốc hơi tháng các nơi trong tỉnh hầu hết là thấp hơn so với năm bình thường từ 4,0 - 19,0mm (Hình 6).
Biểu đồ chuẩn sai tổng lượng bốc hơi tại Nha Trang
Biểu đồ chuẩn sai tổng lượng bốc hơi tại Cam Ranh
 
Hình 7: Biểu đồ chuẩn sai tổng lượng bốc hơi các nơi trong tỉnh Khánh Hòa
 
Kết luận:
      - Các yếu tố khí tượng (mưa, nhiệt độ, nắng, bốc hơi, độ ẩm…) chịu tác động mạnh mẽ trong thời kỳ ảnh hưởng của hiện tượng ElNino và LaNina.
     - Năm ElNino hầu như lượng mưa thấp, nền nhiệt độ cao, số giờ nắng nhiều với nhiều đợt nắng nóng và lượng bốc hơi lớn. Do đó, tình trạng thiếu nước, khô hạn, xâm nhập mặn.. thường xảy ra khá khốc liệt.
     - Trong năm LaNina, lượng mưa lớn, nhiệt độ thấp, số giờ nắng và lượng bốc hơi thấp.   
Ghi chú: (1) SSTA là giá trị dị thường nhiệt độ bề mặt nước biển trong vùng NINO hay chính là giá trị chuẩn sai nhiệt độ bề mặt nước biển.
 
                                                                    Người viết bài: Vũ Văn Dũng
 

 

Đã xem 19357 lần BackPrintTop
Thời tiết trong nước
Nha Trangi23-29°C TP Vinhi21-26°C
Đà Nẵngi23-26°C TP Hồ Chí Minhi23-28°C
Hà Nộii20-24°C Cần Thơi24-31°C
Thời tiết quốc tế
Ảnh Ra đa
anh rada
Ảnh vệ tinh
anh ve tinh
Mô hình DB
mo hinh du bao
Hỗ trợ trực tuyến

 lien he 01 
Phòng Thông tin và Dữ liệu. Điện thoại: 058.3829639
Mobile: 0935560234
Bài viết mới
Hình ảnh
  • khi tuong thuy vanGiao hữu cầu lông
  • khi tuong thuy van...
  • khi tuong thuy van...
  • khi tuong thuy van...
  • khi tuong thuy van...
  • khi tuong thuy van...