Nước có vai trò đặc biệt quan trọng đối với con người nói riêng và cả hành tinh chúng ta nói chung, nó tham gia vào mọi quá trình duy trì sự sống, phát triển kinh tế xã hội. Nhưng nước không phải là một nguồn tài nguyên vô tận, nếu chúng ta không biết khai thác, sử dụng và bảo vệ một cách hợp lý thì đến một ngày nào đó nguồn tài nguyên này sẽ trở nên cạn kiệt. Trong những thập niên gần đây, nhận thức của con người về việc bảo vệ nguồn tài nguyên nước ngày càng được nâng cao, đã có nhiều hành động, chương trình thiết thực kêu gọi mọi người trên thế giới chung tay bảo vệ nguồn nước của hành tinh chúng ta. Với mục tiêu này Ngày Nước thế giới năm 2013 có chủ đề “Hợp tác vì nước” với thông điệp “Nếu tất cả chúng ta cùng nhau chia sẻ, ai cũng sẽ có cơ hội sử dụng nước” nhằm nhấn mạnh sự cần thiết, đồng thời kêu gọi tăng cường hợp tác để khai thác, sử dụng hài hòa, bền vững nguồn nước.

          Trong những năm gần đây thảm họa thiên nhiên đã gây ra hậu quả nghiêm trọng cho nhiều nước trên thế giới, trong số các thảm họa đó có hạn hán. Hạn hán đã gây ra thiếu nước trầm trọng trong sinh hoạt, sản xuất, ảnh hưởng nặng nề đến phát triển kinh tế xã hội. Nhiều vụ hạn hán gây hậu quả nghiêm trọng đã xảy ra trên khắp thế giới, điển hình là tại Mỹ, Ấn Độ, Brazil, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha và nhất là tại châu Phi. Theo thống kê, hiện gần một nửa dân số trên thế giới sẽ sống ở các khu vực khan hiếm nước vào năm 2030. Hạn hán đã ảnh hưởng khu vực Sừng Lớn hơn của châu Phi, khu vực Sahel, Mỹ, Mexico, Brazil, các khu vực của Trung Quốc, Ấn Độ, Nga và Đông Nam châu Âu.Ngoài ra, 168 quốc gia trên thế giới tuyên bố bị ảnh hưởng nặng nề do tình trạng sa mạc hóa - một quá trình thoái hóa đất ở các vùng đất khô hạn ảnh hưởng đến sản xuất lương thực và bị trầm trọng hơn bởi hạn hán.

            Qua quá trình đô thị hoá, hoạt động công nghiệp, nông ngiệp và biến đổi khí hậu ngày càng gây áp lực nặng nề lên khối lượng và chất lượng nguồn nước. Tình trạng ô nhiễm nguồn nước đang gia tăng ở mọi nơi trên trái đất; với mỗi ngày trung bình có khoảng 2 triệu tấn chất thải sinh hoạt đổ ra sông, ao hồ và biển. Nghiêm trọng nhất là tại các nước đang phát triển, có đến khoảng 70% lượng chất thải công nghiệp không qua xử lý bị đổ trực tiếp vào các nguồn nước. Khiến nguồn nước dành cho sinh hoạt của con người bị ô nhiễm nghiêm trọng. Đại diện nhiều nước châu Phi báo động về thảm cảnh khan hiếp nước tại lục địa này. Nguồn nước ở đây vừa thiếu vừa bị ô nhiễm nghiêm trọng do rác thải và việc sử dụng các chất hoá học.

            Việt Nam chúng ta là một quốc gia có nhiều tài nguyên thiên nhiên, sự đa dạng và phong phú về các nguồn tài nguyên đã đem lại những lợi ích về kinh tế - xã hội không nhỏ, trong đó có nguồn tài nguyên nước. Bên cạnh đó, với nền kinh tế có gần 80% là tỉ trọng ngành nông nghiệp, nguồn tài nguyên nước đóng một vai trò quan trọng trong đời sống người dân và phát triển kinh tế đất nước. Nước ta có nguồn tài nguyên nước xếp vào loại trung bình khá trên thế giới, kể cả nước mặt và nước dưới đất trên phạm vi lãnh thổ thì bình quân đầu người đạt 4.400m3 /người/năm, so với thế giới là 7.400m3 /người/năm.

                                                            Niềm vui khi có nước

            Các hoạt động của kinh tế xã hội cũng như sự tác động tiêu cực của hiện tượng biến đổi khí hậu đã làm cạn kiệt và suy thoái nguồn nước. Để đảm bảo nguồn nước trong hiện tại và tương lai, đảm bảo cho đời sống của người dân và phát triển kinh tế xã hội bền vững, chúng ta cần phải có những hành động cụ thể để bảo vệ nguồn tài nguyên nước của đât nước:

            Trước tiên đối với nhà nước ta cần tiếp tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật về bảo vệ và quản lý môi trường, nguồn nước. Chú trọng công tác quy hoạch phát triển các khu, cụm, điểm công nghiệp, các làng nghề, các đô thị, đảm bảo tính khoa học cao, trên cơ sở tính toán kỹ lưỡng, toàn diện tránh tình trạng quy hoạch tràn lan, thiếu đồng bộ, chồng chéo gây khó khăn cho công tác quản lí. Đối với các khu công nghiệp, cần có quy định bắt buộc các công ty đầu tư hạ tầng phải xây dựng hệ thống thu gom, xử lí nước thải tập trung hoàn chỉnh mới được phép hoạt động, đồng thời thường xuyên có báo cáo định kỳ về hoạt động xử lí nước thải, rác thải tại đó.

            Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục về bảo vệ nguồn nước trong toàn xã hội nhằm tạo sự chuyển biến và nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật bảo vệ môi trường, trách nhiệm xã hội của người dân, doanh nghiệp trong việc gìn giữ và bảo vệ tài nguyên nước; xây dựng ý thức sinh thái, làm cho mọi người nhận thức một cách tự giác về vị trí, vai trò, mối quan hệ mật thiết giữa tự nhiên - con người - xã hội.

            Kỷ niệm ngày Nước thế giới năm nay 22/03 với chủ đề “Hợp tác vì nước”, kêu gọi mọi người trên hành tinh chung tay bảo vệ, giữ gìn nguồn nước của hành tinh chúng ta. Mỗi người, mỗi cá nhân, tổ chức hãy có ý thức, hành động thiết thực góp phần sử dụng hợp lý, bảo vệ, gìn giữ, cải tạo nguồn nước đảm bảo cho đời sống, phát triển kinh tế xã hội của chính mình, của mỗi quốc gia nói riêng và của toàn nhân loại.

                                              KS. Nguyễn Thị Hoan

                                              Phòng Dự báo - Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Nam Trung Bộ