Tiết tiểu mãn là một trong hai mươi bốn tiết khí của các lịch vùng Đông Á chịu ảnh hưởng nền văn hoá Trung Hoa cổ đại; nó thường diễn ra vào khoảng ngày 21 ± 1 tháng 5 dương lịch hàng năm. Vào thời kỳ trước và sau tiết tiểu mãn (khoảng vào nửa cuối tháng năm đầu tháng sáu); thường có mưa, nhiều năm có mưa vừa đến mưa to gây lũ nhỏ hoặc lũ vừa - được gọi là lũ tiểu mãn.

       Đối với Ninh thuận, một vùng đất vốn không được thiên nhiên ưu đãi,lại đang cùng với khu vực Miền Trung và Tây nguyên trải qua một mùa hạn hán khắc nghiệt, thì mưa lũ tiểu mãn xuất hiện đúng thời lịch là một điều vô cùng quý giá.

       Kể từ đầu tháng 12/2013 đến nay, tại hầu hết các khu vực trên địa bàn tỉnh ta chủ yếu không có mưa; cá biệt vào các ngày: 17, 22, 23, 24/3 và 8, 9, 29, 30/4 có xuất hiện mưa vừa ở vùng núi, còn các khu vực khác lượng không đáng kể. Qua tài liệu thống kê, tổng lượng mưa 4 tháng đầu năm 2014 ở mức thấp hơn so với TBNN cung thời kỳ, với tổng lượng mưa các vùng trong tỉnh phổ biến như sau: Vùng đồng bằng nhỏ hơn 15,0mm và vùng núi từ 40,0 đến 60,0mm.

       Hiện nay tình hình hạn hán đang có xu hướng diễn biến ngày càng trở nên gay gắt đối với các tỉnh từ Nghệ An vào đến Ninh Thuận. Đối với tỉnh Ninh Thuận nói riêng, tình hình hạn hán đã xảy ra trên hầu hết tại các huyện trong tỉnh. Hiện nay, mực nước tại các hồ thủy lợi đều ở mức thấp, tổng dung tích hồ chứa cấp nhật đến ngày 05/5 chỉ còn lại ở mức 30% so với dung tích thiết kế, trong đó: Hồ Thành Sơn và Hồ Suối Lớn có mực nước dưới mực nước chết; dẫn đến việc cung cấp nước phục vụ sản xuất nông nghiệp và hoạt động dân sinh gặp nhiều khó khăn.

       Kỳ vọng mưa tiểu mãn xuất hiện đúng thời lịch; có thể nguồn nước này tuy không lớn, nhưng nó rất quan trọng trong việc bổ sung một lượng nước đáng kể cho dòng chảy các sông suối ở thời kì cạn kiệt. Nó đặc biệt quý giá đối với các hồ chứa phục vụ tưới, cung cấp nước sinh hoạt; cũng như tạo điều kiện phát triển cân bằng sinh thái và giảm cấp cháy rừng. Riêng với tỉnh Ninh Thuận, có nền nông nghiệp còn phụ thuộc khá nhiều vào tự nhiên: Từ đồng cỏ chăn thả gia súc đến diện tích canh tác hoa màu hầu như “ăn theo nước trời”, thì có mưa tiểu mãn xuất hiện quý tựa “vàng trời ban”.

                                                                     Người viết bài:   Đặng Thanh Bình – Phan Thị Hoàn
                                                                                                  Đơn vị: Đài KTTV tỉnh Ninh Thuận