Ninh Thuận nằm trong vùng khô hạn nhất cả nước, có nền khí hậu nhiệt đới gió mùa điển hình với đặc trưng là khô nóng, gió nhiều. Đặc điểm khí hậu khô hạn gây ra nhiều khó khăn cho phát triển kinh tế xã hội của địa phương, đặc biệt là hiện tượng thiếu nước sinh hoạt và nước sản xuất trong mùa khô. Để phát triển bền vững, gắn phát triển kinh tế với việc bảo vệ môi trường, phấn đấu tốc độ tăng trưởng GDP bình quân giai đoạn 2011 - 2015 đạt 16 -18%/năm và giai đoạn 2016 – 2020 đạt bình quân 19 - 20%/năm. GDP/người của Ninh Thuận vào năm 2015 đạt 1.400 USD, bằng 70% so với mức bình quân chung của cả nước, đến năm 2020 đạt 2.800 USD bằng 87,5% bình quân chung cả nước. Cơ cấu kinh tế theo GDP với tỷ trọng công nghiệp - xây dựng; nông - lâm - thủy sản; dịch vụ vào năm 2015 là 40%; 25% và 35 %; năm 2020 là 52%; 20% và 28%. Vì thế nhu cầu nước sạch đảm bảo phục vụ cho sinh hoạt và phát triển kinh tế xã hội ngày một trở nên cấp thiết hơn.

      Là tỉnh duyên hải Nam Trung Bộ, Ninh Thuận với hệ thống sông suối có lưu vực nhỏ, sông hẹp và ngắn, nguồn nước phân bố không đều theo thời gian và không gian. Vùng ven biển ở một số nơi nước ngầm có trữ lượng thấp, lại bị nhiễm mặn, nên việc khai thác sử dụng gặp không ít khó khăn. Trong những năm gần đây, Ninh Thuận nhận được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, trên địa bàn tỉnh đã được đầu tư xây dựng nhiều công trình hồ chứa thủy lợi, đã từng bước đáp ứng tốt công tác cung cấp nước sinh hoạt, đảm bảo phần lớn lượng nước sản xuất trong mùa khô và điều tiết lũ trong mùa mưa. 

     Hiện nay, tỉnh Ninh Thuận đã sử dụng đồng bộ các giải pháp tiết kiệm nước trong sản xuất nông nhiệp, như các mô hình trồng dưa hấu trải bạt nhằm tiết kiệm tối đa nước, làm cho đất luôn được giữ ẩm tốt, giảm lượng nước bốc hơi và hạn chế sâu bọ gây hại. Mô hình tưới nhỏ giọt đã được áp dụng ở Ninh Thuận trong canh tác cây hoa màu và cây ăn trái từ năm 2010 cho đến nay. 

Tưới nhỏ giọt trên cây nho tại Ninh Thuận.
Nguồn Viện Khoa học Thủy lợi Miền Nam

     Với việc sử dụng hệ thống tưới nhỏ giọt đã giảm thiểu 30-60% lượng nước so với phương pháp tưới truyền thống và hạn chế đáng kể cỏ dại, tiết kiệm về phân bón, đảm bảo chu kỳ sinh trưởng cây trồng, tiết kiệm nhân lực. 

      Việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng có thời gian sinh trưởng ngắn, với đặc tính chịu hạn được áp dụng trong thời điểm này cũng là một giải pháp hữu hiệu. Trong điều kiện khô hạn, việc chuyển đổi đất lúa sang trồng rau, màu, và các loại cây công nghiệp ngắn ngày là một biện pháp tiết kiệm nước, đảm bảo an ninh lương thực và thu nhập ổn đinh cho nông dân. Địa phương tùy tình hình thực tế về điều kiện tự nhiên, phong tục tập quán để áp dụng mô hình sản xuất phù hợp, hiệu quả trong điều kiện hạn hán khắc nghiệt hiện nay.

     Với biện pháp tổng hợp trong khai thác và sử dụng nguồn nước hợp lý, đảm bảo phù hợp với định hướng phát triển kinh tế xã hội, kết hợp bảo vệ môi trường, rất cần sự kết hợp hài hòa trong ứng dụng các công nghệ mới vào việc khai thác và sử dụng nguồn nước, đáp ứng nhu cầu nước sạch phù hợp cơ cấu phát triển tổng thể tỉnh Ninh Thuận và đảm bảo tính bền vững trong tương lai.

Bùi Văn Thọ - Nguyễn Hồng Quang 
Đài Khí tượng Thủy Văn tỉnh Ninh Thuận