DÒNG CHẢY ĐẠI DƯƠNG VÀ KHÍ HẬU 

Đăng 16-09-2016 14:05 bởi Admin tại mục Tin khoa học (cập nhật lúc 16-09-2016 14:13)

Hinh-anh
Sự dịch chuyển nước trong đại dương tạo thành những dòng chảy đại dương hay còn gọi là hải lưu; những dòng chảy này làm tăng sự trao đổi nước, phân bố lại nhiệt độ, độ muối,…,ảnh hưởng mạnh tới hoàn lưu khí quyển và khí hậu các vùng của Trái Đất, đặc biệt là vùng ven biển. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự hình thành hải lưu như: gió, trọng lực, mật độ nước biển….Có hai loại hải lưu là hải lưu nóng và hải lưu lạnh. Khi nước biển chảy từ vùng biển nóng sang vùng biển lạnh, nhiệt độ của nó sẽ cao hơn môi trường xung quanh nên được gọi là hải lưu nóng. Nhưng nếu chảy từ vùng biển lạnh sang vùng biển nóng, lúc này nhiệt độ của nó thấp hơn nhiệt độ xung quanh nên được gọi là hải lưu lạnh.
 
Hình 1 - Các dòng hải lưu nóng (đỏ) –lạnh (lục) trên Trái Đất (Nguồn Internet)
Khí hậu là thuật ngữ mô tả các trạng thái thời tiết đã từng xảy ra tại một nơi nào đó trong một khoảng thời gian nhất định, khí hậu có tính ổn định tương đối.  Khí hậu của một khu vực ảnh hưởng bởi tọa độ địa lý, địa hình, độ cao, độ ổn định của băng tuyết bao phủ cũng như các dòng hải lưu ở các đại dương lân cận.
Hình 2 - Các vùng khí hậu trên thế giới (Nguồn Internet)
Trong các yếu tố ảnh hưởng, hải lưu có tác động rất lớn đến sự hình thành khí hậu ở các vùng trên thế giới, do khả năng truyền nhiệt cao của nước biển so với không khí, các dòng hải lưu nóng và lạnh đã điều tiết sự chênh lệch nhiệt độ giữa các vùng vĩ độ cao - thấp cũng như bờ Đông – bờ Tây của các đại dương. Ngoài ra, các dòng hải lưu còn ảnh hưởng đến lượng mưa, độ ẩm, đa dạng sinh học,… của các vùng mà nó đi qua.
Nhiều nghiên cứu của các nhà khoa học đã chứng minh sự chi phối của hải lưu đến khí hậu, trong đó điển hình và rõ ràng nhất như tác động của hải lưu Gulf Stream, hải lưu Peru,… và hiện nay khi tình hình biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp, người ta lại nhắc nhiều đến ENSO –  hiện tượng thời tiết cực đoan xảy ra ở bờ phía Đông và phía Tây Thái Bình Dương - Đông Ấn Độ Dương mà nguyên nhân cũng bắt nguồn từ gió dẫn đến sự đổi dòng của các hải lưu nóng và lạnh.
Hải lưu Gulf Stream ở Đại Tây Dương là một dòng hải lưu nóng, được coi là lò sưởi khổng lồ của đại dương, mang dòng nước ấm  từ vịnh Mexico, chảy qua eo biển Florida tới bờ biển phía đông nước Mỹ rồi vượt qua Đại Tây Dương để đến bờ biển châu Âu; dòng hải lưu này làm cho phần tây bắc châu Âu có nhiệt độ cao hơn bất kỳ khu vực nào có cùng vĩ độ.
Còn hải lưu Peru là một phần chính của hải lưu nam xích đạo, một hải lưu lạnh chảy theo hướng bắc ngoài bờ biển phía tây Nam Mỹ, hải lưu này xuất phát từ Nam Đại  gần châu Nam Cực, nhiệt độ của  nó khoảng 7-8 C° lạnh hơn so với nước biển của đại dương cùng vĩ độ khiến cho cho thời tiết khu vực nó đi qua trở nên khô hanh làm hình thành các hoang mạc ven biển ở Chile (như Atacama) và Peru.
Hình 2 - Ảnh minh họa ENSO (Nguồn Internet)
ENSO là viết tắt của cụm từ El Nino Southern Oscillation, dùng để  chỉ cho hai hiện tượng El Nino và La Nina. Trong thời kỳ xảy ra El Nino, gió hướng Đông suy yếu kéo theo sự suy yếu của các dòng hải lưu hướng Tây, dòng hải lưu lạnh dưới sâu không thể trồi lên thay thế như thông thường hàng năm, điều này làm cho nhiệt độ nước biển vùng trung tâm Thái Bình Dương nóng lên dị thường. Khí hậu ở những vùng ảnh hưởng El Nino  trở nên khắc nghiệt: ở bờ Tây Thái Bình Dương nhiệt độ tăng cao, lượng mưa giảm, hạn hán, cháy rừng xảy ra khắp nơi; còn bờ Đông mà cụ thể là khu vực Nam Mỹ lại xảy ra mưa lớn, lũ lụt với cường độ lớn. Ngược lại với El Nino là La Nina với sự hoạt động tăng mạnh của gió hướng Đông dẫn đến một chu trình ngược với El Nino khiến khí hậu bờ Đông và Tây Thái Bình Dương cũng thay đổi tương ứng.
Các ví dụ trên chỉ là một phần nhỏ cho thấy sự tác động rất lớn của các dòng chảy đại dương lên khí hậu.Trên thế giới còn vô vàng các dòng chảy biển và đại dương khác mà vẫn chưa được nghiên cứu, tìm hiểu hết; trên vùng biển Đông cũng tồn tại nhiều dòng hải lưu nóng và lạnh  có tác động lớn đến khí hậu nước ta. Với sự tương  tác mạnh mẽ này, khi tiến hành dự báo khí hậu, thời tiết trong tương lai cần kết hợp nghiên cứu chi tiết các quá trình động lực học biển ở khu vực cần dự báo.
Người viết: Mỹ Phường

 

Đã xem 47105 lần BackPrintTop
Bài viết khác:
Thời tiết trong nước
Nha Trangi23-29°C TP Vinhi21-26°C
Đà Nẵngi23-26°C TP Hồ Chí Minhi23-28°C
Hà Nộii20-24°C Cần Thơi24-31°C
Thời tiết quốc tế
Video Clip
Ảnh Ra đa
anh rada
Ảnh vệ tinh
anh ve tinh
Mô hình DB
mo hinh du bao
Hỗ trợ trực tuyến

 lien he 01 
Phòng Thông tin và Dữ liệu. Điện thoại: 058.3829639
Mobile: 0935560234
Liên kết website
Bài viết mới
Hình ảnh
  • khi tuong thuy van...
  • khi tuong thuy vanĐoàn tư vấn Phần Lan 7
  • khi tuong thuy van...
  • khi tuong thuy van......
  • khi tuong thuy vanĐoàn tư vấn Phần Lan 3
  • khi tuong thuy van...